Daily Archives 10 lipca 2017

Wykorzystanie energii wodnej dla potrzeb człowieka sięga odległych czasów. Już bowiem w Egipcie Faraonów istniały urządzenia pozwalające na wykorzystanie energii wodnej dla systemów irygacyjnych. W Chinach i w Indiach od dawna stosowano koła wodne do poruszania kamieni młyńskich. W Polsce w XIII w. na Pomorzu Wschodnim pracowało około 50 młynów ustawionych na różnych rzekach, przy czym głównymi ośrodkami przemysłu młynarskiego był Tczew i Gdańsk. Młyny instalowano nie tylko na większych rzekach, lecz wykorzystywano niewielkie nawet potoki umiejętnie magazynując wodę w stawach młyńskich. Charakterystycznym przykładem wykorzystania energii wody dla celów przemysłowych i rzemiosła było zagospodarowanie potoku Jelitkowskiego, przepływającego przez Oliwę pod Gdańskiem. Pierwsze prace nad zabudową tego potoku rozpoczęto już w XIII w., zaś w XVI w. funkcjonowały tu 3 młyny zbożowe, 11 kuźnic, młyny prochowe, 2 papiernie, fabryka sukna, młyn kory dębowej, kuźnica miedzi i rusznikarnia.

Niewielkie, co prawda, były te spiętrzenia, nieskomplikowane koła wodne służyły do wykorzystania siły wodnej, niewielka była moc poszczególnych młynów – małe jednak były ówczesne potrzeby. W miarę jednak wzrostu zaludnienia i przemysłowego rozwoju świata, w miarę wzrostu potrzeb człowieka zapotrzebowanie na energią wzrasta gwałtownie. Począwszy od XIX w. pojawiają się możliwości wykorzystania nowych źródeł energii, a przede wszystkim energii zawartych w paliwach, głównie w węglu i ropie naftowej. Wynaleziona została maszyna parowa, silniki spalinowe, pojawia się wreszcie najkorzystniejszy jak dotąd, nowy produkt energetyczny – elektryczność. Zaczyna się również gwałtowny wzrost wykorzystania sił wodnych. Na miejsce prymitywnych kół wodnych wprowadzone zostają skomplikowane turbiny, które zdolne są do wykorzystania olbrzymich ilości wód i opadów. Pierwsza koncepcja turbiny wodnej powstaje jeszcze w 1750 r., kiedy to Segner zbudował turbinę reakcyjną nazwaną kołem Segnera. Podstawy teoretyczne turbiny podał jeszcze w 1730 r. Bernoulli. Mimo to konstruowane wówczas turbiny nie zdały egzaminu i dopiero Fourneyron w 1827 r. zbudował pierwszą praktyczną turbinę.