Maszyny wirnikowe, inaczej turbinowe, odznaczają się wirnikiem zaopatrzonym w łopatki jako najbardziej charakterystycznym dla ich działania elementem (rys. 1). Czynnik pracujący wywiera na układ łopatkowy siły istotne dla zachodzącego w maszynie procesu energetycznego.
W pompach i sprężarkach wirnikowych oraz w śrubach okrętowych (rys. 2) i w śmigłach wirnik napędzany silnikiem przenosi energię na czynnik pracujący – wodę, gaz lub parę – sprężając go lub nadając mu odpowiednią szybkość. W turbinach czynnik pracujący, znowu woda, gaz lub para, przenosi energię na wirnik, przysposabiając go do napędu innej maszyny, maszyny roboczej. W przekładniach hydraulicznych, posiadających dwa wirniki, energia przenosi się najpierw z pierwszego wirnika (pompy) na czynnik pracujący, z kolei zaś z czynnika pracującego na drugi wirnik (turbinę), który obraca się zasadniczo z inną prędkością kątową aniżeli wirnik pierwszy.
Wszystkie te różnorodne maszyny (rys. 3-7) stanowią jedną wielką rodzinę maszyn przepływowych, o identycznej w swej istocie i sensie fizykalnej zasadzie pracy, pomimo znacznych nieraz różnic w konstrukcji i wyglądzie zewnętrznym, a także pod względem własności czynnika pracującego, jakim może być para wodna, dowolny gaz czy woda.
Wspólne dla całej tej rodziny maszyn są jednak zagadnienia przepływowe, decydujące w dużej mierze o ich ekonomiczności i niezawodności ruchowej. Metody empiryczne okazały się tu zbyt ubogie, aby dostarczyć pracującemu twórczo inżynierowi-konstruktorowi podkładek i danych dla tworzenia lepszych i sprawniejszych maszyn. Pomiary rozkładu ciśnień i pomiary sprawności całkowitej przeprowadzane na wykonanych maszynach, jako określające jedynie końcowy efekt pracy konstruktora, jakkolwiek konieczne w praktyce, nie wnoszą już istotnych elementów postępu w tej dziedzinie. Odpowiadając na pytanie jak pracuje maszyna, nie dają jednak odpowiedzi na pytanie dlaczego ona tak pracuje i nie wyjaśniają w wystarczającym stopniu źródła występujących w niej strat energetycznych.
Leave a reply