Przykładem takiego aparatu jest wykonany w Zakładzie Radiologii Przemysłowej Instytutu Elektrotechniki defektoskop przeznaczony do pracy z preparatem kobaltu 60Co o aktywności 0,5 g Ra lub irydu 192Ir o aktywności 2 do 3 g Ra. Fotografię i schemat tego defektoskopu widzimy na rys. 16 i 17. W defektoskopie tym preparat promieniotwórczy umocowany na sprężynie znajduje się w wygiętym przewodzie naprzeciwko otworu zasłanianego ruchomą osłoną. Defektoskop otwiera się przy pomocy rączki przez przesunięcie i obrócenie ru- chomej osłony. W razie konieczności, przy pomocy tej samej rączki, można wyjąć preparat z defektoskopu i wsunąć np. do wnętrza rurociągu w celu zbadania jego spawanych połączeń.

Sztuczne izotopy promieniotwórcze otrzymuje się w wyniku reakcji jądrowych. Reakcjami takimi nazywamy procesy, w których cząstki jądrowe2 lub fotony y współdziałają z jądrami atomowymi, w wyniku czego w jądrach tych zachodzą pewne przemiany prowadzące do powstawania innego izotopu.

Nieodzownymi elementami, od których zależy istnienie i rozwój roślin, są tak zwane czynniki kosmiczne oraz czynniki ziemskie. Pierwsze przenikają na nasz glob z przestrzeni poza ziemskich, należą do nich głównie światło i ciepło. Czynnikami zaś ziemskimi są między innymi powietrze, gleby i woda.

Powstanie kaskada Brdy dla celów energetycznych w 8 siłowniach wodnych o łącznej produkcji ponad 120 milionów kWh. W systemacie Odry kluczową rolę odegra zbiornik o pojemności około 700 milionów m3 wybudowany w okolicach Raciborza. Wody z tego zbiornika zapewnią zasilanie rzeki Odry w okresach posusznych, umożliwiając nowoczesną żeglugę również poniżej skanalizowanego odcinka rzeki. Zapewniony będzie pobór wody dla potrzeb rolnictwa dla nawodnień terenów przyległych. Powstaną zbiorniki na dopływach Odry w Sudetach. Wykorzystanie spiętrzonych wód w siłowniach pozwoli na wyprodukowanie 160 milionów kWh rocznie energii elektrycznej.

Grzbiet fali powodziowej przenosi się w dół rzeki z prędkością mniejszą niż prędkość wody w nurcie, jednak w rzekach górskich, które posiadają duże spadki, prędkość przesuwania fali powodziowej dochodzi nawet do kilkunastu kilometrów na godzinę. Fala powodziowa Wisły przesuwa się z prędkością 2 do 3 kni/godz. Przesuwanie fali wezbrań może być zakłócone w swym normalnym przebiegu na skutek pojawienia się sztucznych przyczyn lub naturalnych, jak np. zalanie terenów na skutek przerwania wałów, udział dopływów bocznych, które mogą przyśpieszyć lub opóźnić bieg fali głównej, wyprzedzanie fali nadchodzącej z górnego biegu rzeki przez kulminację w dole rzeki. W rezultacie wysokość fali powodziowej i jej rozmiary zależą przede wszystkim od wzajemnego nakładania się lub mijania fali głównej i dopływów.

Od chwili pojawienia się człowieka na ziemi począł on wytwarzać różne przedmioty, służące mu do zaspokojenia potrzeb. Do tych procesów wytwórczych musiały być stosowane jakieś materiały, które nazywamy tworzywami. Duża ilość tworzyw spowodowała konieczność pewnej ich klasyfikacji, zależnie od pochodzenia i własności technicznych. Najbardziej podstawowe ugrupowanie to z jednej strony podział na tworzywa nieorganiczne i organiczne, a z drugiej – na tworzywa naturalne i sztuczne.

W momentach gdy będzie najbliżej Ziemi, satelita będzie widoczny na niebie jako gwiazdka około 6 wielkości, a więc z trudem dostrzegalna gołym okiem, ale doskonale widoczna przez lornetkę połową (oczywiście gdy się dokładnie wie, gdzie go trzeba szukać na niebie).

Już w Statucie Piotrkowskim z 1447 r. król Kazimierz Jagiellończyk stwierdza: „…Rzeki: Wisła, Warta, Noteć, Prosną, Narew, Bug i San ze swymi dopływami są naszą własnością”. W jazach młyńskich każe król zakładać „otwory” dla prześluzowania statków. Dzięki temu rozwija się żegluga na Wiśle. Przez Pokój Toruński zdobywa Polska ujście Wisły i dostęp do morza.

Stosując tworzywa sztuczne w przemyśle chemicznym wykorzystuje się przede wszystkim ich dobrą chemoodporność3. Tworzywo chemoodporne użyte jako materiał do budowy aparatury chemicznej winno z jed-

Przypuśćmy, że został uruchomiony sztuczny satelita i obiega on Ziemię po pewnej orbicie kołowej z odpowiednią prędkością. Gdy prędkość tak obiegającego Ziemię satelity zaczniemy powiększać (jest to możliwe przez działanie silnika rakietowego umieszczonego na satelicie), to jego tor zacznie się wydłużać i z okręgu przechodzi na elipsę obejmującą kulę ziemską. Odległość satelity od powierzchni Ziemi przestaje być stała i zaczyna się zmieniać w pewnych granicach, ale ruch jego jest ciągle periodyczny (okresowy, tzn. powtarza się po upływie określonego czasu). Gdy jednak prędkość przekroczy wielkość krytyczną 11,2 km/sek, to orbita satelity z zamykającej się krzywej elipsy przechodzi w orbitę już nie zamykającą się i rozciągającą się do nieskończoności. Ruch przestaje być periodyczny. Ta właśnie prędkość 11,2 km/sek (około 40 000 km/godz) nazywa Ldę drugą prędkością kosmiczną (albo prędkością oderwania się od Ziemi) odpowiadającą poziomowi morza: ciało materialne poruszające się z drugą prędkością kosmiczną (albo też z prędkością większą od niej) już przestaje obiegać Ziemię i może się od niej oddalić dowolnie daleko, a więc może dolecieć do innej planety, np. prawdziwego Księżyca lub Marsa, przy czym do tego lotu nie wymaga żadnego napędu, a poruszać się będzie ruchem bezwładnym w myśl praw przyrody. Napęd jest potrzebny tylko po to, aby uzyskać tę olbrzymią prędkość.

Wbrew pozorom i naszej krajowej praktyce zastosowania tworzyw sztucznych przy produkcji opakowań nie są dziedziną ani małą, ani błahą. Wprawdzie w wielu wypadkach są one raczej kwestią mody i tylko lepszego wyglądu estetycznego sprzedawanych towarów. W innych jednak stanowią rzeczywisty postęp i dają duże korzyści techniczne i ekonomiczne.

Niecka osiadania obejmuje powierzchnię większą od powierzchni wybranej części pokładu AB. Teoretycznie wpływ eksploatacji sięga w nieskończoność, praktycznie jednak jest on ograniczony kątem zasięgu wpływów Chcąc zatem wyznaczyć strefę zasięgu wpływów eksploatacji, prowadzimy od granic eksploatacji (punkty A i B) pod kątem /? proste AH i BF. Teren położony między punktami F i H objęty jest więc wpływami eksploatacji części pokładu. W Górnośląskim Zagłębiu Węglowym kąt zasięgu wpływów /S dla warstw formacji węglowej (w której występują pokłady węgla) wynosi od 55° do 70° i więcej. Dolna wartość odnosi się do górotworu, w którym przeważają warstwy piaskowców: górna – do górotworu z przewagą łupków. W formacjach młodszych (zalegających powyżej warstw karbońskich) kąt zasięgu wpływów wynosi około 45°. W niecce osiadania wyróżnić można trzy obszary:

Największe wezbrania strumieni lub małych rzek pochodzą od nawałnic lokalnych o charakterze burzowym. Im większe jest dorzecze, tym dłużej muszą trwać deszcze, aby wywołać wezbranie, gdyż intensywność deszczów obejmujących większe obszary jest zwykle mniejsza. Znane są jednak przykłady niezwykłej intensywności deszczu obejmującego wielkie dorzecza. I tak np. w marcu 1913 r. w dorzeczu Wielkich Jezior w Ameryce Północnej wysokość opadów w ciągu pięciu dni wynosiła 198 mm obejmując obszar ponad 150 tys. km3. W tym samym czasie dorzecze rzeki Miami otrzymało 243 mm opadu na obszarze 10 100 km3, W ciągu pięciu dni we wrześniu 1890 r. dorzecze Dunaju powyżej Wiednia otrzymało aż 170 mm opadu na obszarze ponad 100 tys. km3. Również zatory lodowe, które są niejednokrotnie przyczyną powodzi, powstają nieraz w czasie wezbrań wiosennych.

Tworzywa złożone oparte na użyciu drewna zestawiono w tablicy 3. Sklejki i płyty zależnie od stopnia sprasowania mogą mieć bardzo różny ciężar właściwy: lekkie 0,2-0,4, średnie 0,4-1,0, ciężkie 1,0-1,3, co łączy się z różną ich porowatością.